Á íbúafundi um atvinnumál sem haldin var 23. mars s.l. voru bornar upp nokkrar spurningar á staðnum, ZOOM og facebook sem svarað var á fundinum að einhverju leyti. Líkt og gert hefur verið á síðustu fundum þá eru spurningarnar teknar saman ásamt svörum og þær birtar á heimasíðu sveitarfélagsins.
Frétt og samantekt frá fundinum má nálgast hér.
Ef svör vantar við einhverjum spurningum þá ekki hika við að senda okkur tölvupóst á ry@ry.is .
Er hægt að hvetja fyrirtæki til að setjast hér að með verulegum afsláttum eða niðurfellingum á gatnagerðargjöldum á iðnaðarlóðum.
Svar: Samkvæmt lögum um gatnagerðargjöld nr. 153/2006 þá er sveitarfélögum leyfilegt, að uppfylltum ákveðnum skilyrðum, að gefa slíka afslætti af einstökum lóðum. Sveitarstjórn er heimilt að lækka eða fella niður gatnagerðargjald af einstökum lóðum í sveitarfélaginu við sérstakar aðstæður, svo sem vegna þéttingar byggðar, atvinnuuppbyggingar, lítillar ásóknar í viðkomandi lóð eða eftirspurnar eftir leiguhúsnæði. Nú eru t.d í gildi hjá Rangárþingi ytra sérstök afsláttarkjör ef byggingarmagn fer yfir 1.000 m² að þá er veittur 25% afsláttur af gatnagerðargjaldi þess hluta og fari byggingarmagn umfram 2.000 m² þá er veittur 50% afsláttur af gatnagerðargjaldi þess hluta.
Sveitarfélagið er í einstakri stöðu í dag vegna fyrirhugaðra framkvæmda við Hvammsvirkjun. Hægt væri að þrýsta á Landsvirkjun um að ekki verði gefin út framkvæmdaleyfi fyrir stöðvarhúsi nema að ígildi orkunnar sem skapast verði nýtt til uppbyggingar á grænum orkufrekum iðnaði í héraði, allavega að hluta til. Hefur sveitarstjórn beitt sér á þennan hátt eða getur hún hugsað sér það? Er sveitarstjórn með stefnu í orku- og auðlindamálum? Skipuleggja iðngarða í Landsveit og markaðssetja þá?
Svar: Sveitarfélagið hefur fagnað fyrirhuguðum framkvæmdum við Hvammsvirkjun enda fylgja þeim miklar framfarir í samgöngumálum með nýrri brú yfir Þjórsá á móts við Árnes. Með þessari nýju samgöngubót skapast mikil tækifæri í m.a. í verslun og þjónustu á svæðinu auk þess sem greið leið opnast fyrir aðföng og sölu á heitu og köldu vatni. Stefna sveitarfélagsins í orku- og auðlindamálum kemur fram í endurskoðuðu Aðalskipulagi sveitarfélagsins frá 2019. Frekari útfærsla væri þó sannarlega áhugaverð þ.m.t. hugmyndir um iðngarða og nýsköpunarsetur.
Hver er staða mála núna varðandi rekstur matvöruverslunar á Hellu? Óska eftir yfirferð á því ef kostur er.
Vísað er til yfirlýsingar frá byggðarráði Rangárþings ytra sem skráð er í fundargerð frá 25. mars og birtist í fjölmiðlum. Þar er staða málsins skýrð út frá sjónarhóli sveitarfélagsins. [hlekkur á yfirlýsingu]
Sveitarstjóri veltir fyrir sér hvert frumkvæði sveitarfélagsins eigi að vera varðandi atvinnutækifæri? Um leið rómaði hann talnaefni frá SASS varðandi greiningu starfa í R ytra. Er þeð ekki mikilvægt tæki fyrir sveitarfélagið og sveitarstjórn til að rýna ný tækifæri og veita hinum sem fyrir eru enn betri þjónustu ?
Svar: Jú svo sannarlega mikilvægar upplýsingar sem við munum vinna með.
Félagsmálaráðherra er nýbúinn að gefa út að sveitarfélög geti fengið styrki á móti nýjum störfum og verkefnum, ætlar sveitarfélagið að nýta sér það?
Svar: Já þegar hefur verið sótt um þessa styrki.
Rafmagn: Flutningsgeta og afhendingaröryggi og þýðing nýs rafstrengs frá Kálfholti að Hellu.
Svar: RARIK þjónustar með rafmagn í sveitarfélaginu. Ef íbúar verða varir við rafmagnstruflanir eða að rafmagnsgæði séu ekki ásættanleg þá er best að tilkynna það beint á síðu RARIK. Slóðina má nálgast hér. Nýjum rafstreng sem verið er að leggja frá Kálfholti að Hellu er ætlað að mæta aukinni orkuþörf í Rangárvallasýslu, Vestur-Skaftafellssýslu og Vestmannaeyjum.
Nú eru markaðs og kynningarfulltrúar í flestum sveitarfélögum á Suðurlandi og einnig Markaðsstofa Suðurlands. Þá kynnti Iðnaðar og ferðamálaráðherra jafnvægisásinn á dögunum sem ætlað er að greina og brjóta niður í nákvæmari tölur umfang ferðaþjónustunnar eftir landshlutum. Hvaða hlutverki gegna Markaðs og kynningarfulltrúar í þessu umhverfi og eru þessir aðilar að vinna saman eða hver í sínu horni?
Svar: Markaðs- og kynningarfulltrúi Rangárþings ytra vinnur í samstarfi við Markaðsstofu Suðurlands í gegnum svokallaðan Faghóp markaðsstofunnar sem hittist á tveggja mánaða fresti ásamt því að vera í reglulegu samtali um hin ýmsu verkefni. Jafnvægisásinn er verkefni á vegum ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og er alfarið unnin á vegum hennar ráðuneytis. Jafnvægisás er mælitæki til að meta reglulega áhrif ferðaþjónustu á umhverfið, innviði, samfélag og efnahag landsins.
Nú er búið að fjárfesta mikið í ljósleiðara með góðum stuðningi ríkisins. Er verið að markaðssetja þá tækni og eru ný tækifæri fólgin í þessari fjárfestingu?
Svar: Hið öfluga ljósleiðaranet í Rangárþingi ytra er svo sannarlega til stuðnings markaðssetningar á sveitarfélaginu sem ákjósanlegs svæðis til búsetu og reksturs fyrirtækja. Öllum hugmyndum um hvernig megi nýta þetta okkur til framdráttar er fagnað.
Varðandi matvöruverslunina. Í kynningu Festis á aðalfundi fyrir nokkrum dögum kemur m.a. fram að: "Í janúar 2019 var verslunin seld til Söluskálans Landvegamótum ehf. – kaupin gengu ekki eftir vegna andstöðu leigusala, þ.e. fasteignafélags sem er í meirihluta eigu Rangárþings ytra við kaupandann. Svar leigusala barst ekki fyrr en í nóvember 2019." Hvenær barst erindið til stjórnar Miðjunnar og hvers vegna barst svar frá Miðjunni til Festis ekki fyrr en í nóvember 2019? Er ekki svolítið langur tími sem líður þarna á milli, næstum heilt ár?
Svar: Eins og fram kemur í yfirlýsingu frá byggðarráði Rangárþings ytra frá 25. mars s.l. þá hafa fulltrúar sveitarfélagsins og fulltrúar fasteignafélags Miðjunnar átt í stöðugum samskiptum við fulltrúa Samkeppniseftirlitsins (SKE) og Festi hf s.l. 2 ár. Allar aðgerðir sveitarfélagsins og fasteignafélagsins hafa gengið út á að tryggja góða niðurstöðu í málinu fyrir íbúa í Rangárþingi ytra. Fulltrúar sveitarfélagsins hafa þannig ítrekað bent Festi hf og SKE á að til að uppfylla s.k. sátt Festi hf og SKE þá beri Festi hf að sjá til þess að selja verslun sína á Hellu til aðila sem hafa nægjanlegt afl til að veita verulega samkeppni í dagvöruverslun í Rangárvallasýslu til lengri tíma. Lengi vel sinnti Festi hf ekki þessari kröfu sáttarinnar en nú síðustu vikurnar hefur þetta breyst og Festi hf vinnur nú að því að selja Kjarvalsverslun sína á Hellu til einhvers af aðalkeppninautum sínum á landsvísu. Þeir eru í rauninn einungis þrír og það mun væntanlega skýrast á næstu dögum hver verður fyrir valinu.
Á hvaða tímapunkti erum við að horfa uppá að verslunininni Kjarval verði lokað? Hvað hafa menn langan tíma til aðgerða og hefur sveitastjórn eitthvað gert til að koma þessum sjónarmiðum á framfæri sem Ágúst nefndi áðan?
Svar: Nýr rekstraraðili mun að öllum líkindum taka við matvöruverslun á Hellu frá og með 1. maí n.k. Ekki er þó útilokað að Festi hf muni óska eftir að framlengja leigusamning sinn við fasteignafélag Miðjunnar tímabundið í stuttan tíma á meðan kaupin ganga yfir. Fulltrúar sveitarstjórnar Rangárþings ytra og fasteignafélags Miðjunnar hafa undanfarin tvö ár beitt sér af alefli til að tryggja hagsmuni íbúa Rangárþings ytra í þessu máli. Meðal annars átt í beinum viðræðum við samkeppnisaðila Festi hf. Vonir standa til að niðurstaðan verði eins hagfelld og frekast er kostur fyrir íbúa Rangárþings ytra.
Fjöldi fyrirtækja sem skráð eru í sveitarfélaginu með starfsemi eru ekki með heimilisfesti þar. Hluti af því að starfa í sveitarfélaginu er að skilja eftir hagvöxt í sveitarfélaginu. Hversu mörg fyrirtæki eru með heimilisfesti, af hverju var ekki hægt að handpikka þau og búa til raunverulegt þýði. Erum við bara útstöð fyrir fyrirtæki í höfuðborginni ?
Spurningin er frekar snúin því ef fyrirtæki eru ekki með heimilsfesti í sveitarfélaginu, þá eru þau ekki skráð í sveitarfélaginu sérstaklega. Um fyrirtæki gildir skráning í Fyrirtækjaskrá á vegum Skattsins. Fyrirtæki skilja fyrst og fremst eftir sig staðbundnar tekjur til sveitarfélags í formi fasteignagjalda og þjónustugjalda, s.s. vegna sorphirðu. Þær tekjur sveitarfélags eru óháðar heimilisfesti fyrirtækis. Aðrar skatttekjur, s.s. staðgreiðsla af launum, skattgreiðslur vegna hagnaðar eða fjármagsntekjuskattur rennur til ríkissjóðs. Útsvar af launum rennur til sveitarfélagsins en fer eftir heimilisfesti launþega en ekki fyrirtækis. Því hefur heimilisfesti fyrirtækja mjög takmörkuð áhrif á tekjur sveitarfélaga.
Er vitað hverjar meðaltekjur eru á svæðinu og þá jafnvel í samanburði við önnur svæði landsins ?
Meðal atvinnutekjur í Rangárvallasýslu voru um 85% af meðallaunum á landsvísu skv. atvinnutekjugreiningu Byggðastofnunar frá árinu 2019.
Tímalengd á afgreiðslu á umsóknum um styrki hjá SASS. Fyrirtæki ákveður að fara í einhverskonar atvinnuuppbyggingu innan þess sem það er að starfa núna, hvað gæti það tekið langan tíma ða sækja um, fara í gegnum ferlið og fá greitt.
Uppbyggingarsjóður Suðurlands hefur það að markmiði að ljúka afgreiðslu umsókna á 4-5 vikum. Er þá miðað við frá umsóknarfresti og þar til niðurstaða er kunngjörð. Úthlutað er úr sjóðnum tvisvar á ári.